Jan van den Bosch, een globetrotter met een missie. Hier leest u meer over de inspirerende reisverhalen van Jan van den Bosch. Klik op het betreffende land om het reisverhaal te lezen.
Sierre Leone - De Global Mercy komt aan in Free Town!
In zijn tijd bij de EO reisde Jan van den Bosch heel de wereld af voor documentaires en reportages. Lees meer over zijn verhalen tijdens zijn tijd bij de EO.
Tsjaad - Ik stond met een dood kindje in mijn handen
23 jaar was ik. Net mijn studie journalistiek afgerond en ik mocht in opdracht van de EO samen met een team van de NOS naar het grensgebied van Tsjaad en Soedan. Er was daar een enorme hongersnood door langdurige droogte. Wat ik daar zag, hoorde en voelde, heeft de rest van mijn leven gemarkeerd. Terwijl ik letterlijk de dood om me heen zag en zelfs in mijn handen had, deed ik God een belofte. Het zou zo mooi zijn als nóg meer Nederlandse christenen helpen om die belofte te vervullen.
Nadat we met het vliegtuig in Ndjamena landden, werden we door een auto van het Rode Kruis naar het gebied gereden waar de situatie heel schrijnend was. Ik wist niet wat ik zag toen we daar aankwamen. Ieder detail kan ik me tot op de dag van vandaag voor de geest halen. Er stond een klein gebouwtje met een zinken dak. Rondom het gebouw heen lagen allemaal zakken. ‘Wat gek’, dacht ik nog. Toen we dichterbij kwamen, bleken het geen zakken te zijn maar mensen. En toen we vervolgens nog dichterbij kwamen, zag ik dat de meeste van die mensen niet meer bewogen. Ze waren gestorven. Uit pure wanhoop naar die post gekomen voor voedsel. De aanwezige zendeling had geholpen wat hij kon, maar op een gegeven moment was alles op.
Terwijl ik daar rondliep en verbijsterd om me heen keek, kwam er een vrouw op me afgelopen. Ze was in lompen gekleed en had een bundeltje in haar hand. Ik stond geschokt om me heen te kijken en probeerde op me in te laten werken wat ik hier zag. Als je in de krant leest dat er 17.000 kinderen per dag sterven aan de honger, vinden de meeste mensen dat hooguit erg, om vervolgens de bladzijde om te slaan en een ander artikel te lezen over de kabinetsonderhandelingen. Maar als je daar staat en de honger en de dood ziet, proeft en ruikt, is het plotseling iets heel anders.
De broodmagere vrouw kwam op me af. Ze keek me met haar holle en smekende ogen aan en gaf het bundeltje dat ze droeg aan mij. Ik keek ernaar en een seconde later besefte ik dat ik een dood kindje in mijn handen had. Ik kon niets zeggen, niet bewegen, niets doen. Eigenlijk stond ik daar terwijl die vrouw mij met smekende ogen aankeek: jij komt van een andere planeet. Jij kunt mij helpen, jij kunt mijn baby redden. Maar dat kon ik niet. De baby was al dood en ik kon niets doen.
Die dag heeft mijn leven voorgoed veranderd.
Terwijl ik met de dode baby in mijn handen stond was ik in één klap al mijn zekerheden en overtuigingen kwijt. Ik kon niet begrijpen dat er zoiets op de wereld gebeurde als er een God van liefde is. Maar tegelijkertijd deed ik God een belofte: ik besefte hoe verwend ik was en hoe luxe mijn leven was. Daarom beloofde ik God dat ik nooit meer eten weg zou gooien. Sindsdien is voedselverspilling een belangrijk thema in mijn leven geworden.
Langzaam maar zeker vond ik de zekerheid van het geloof in God weer terug. Ik leerde dat God genadevol is, ook voor die mensen, misschien wel juist voor die mensen. In mij groeide het besef dat God zoveel groter is dan ik ooit zou kunnen bevatten. Maar er was ook iets anders in mij gegroeid: een niet te stillen drive om die mensen te helpen. Ik heb dat baby’tje niet kunnen helpen, maar kon nog wel heel veel andere mensen helpen.
EO Metterdaad bestond toen nog niet, maar we hebben bij thuiskomst wel een enorme actie opgezet in Nederland waarmee we miljoenen euro’s hebben opgehaald. Maar dat is niet het enige. De belofte die ik aan God had gedaan, probeer ik tot op de dag van vandaag te vervullen. En het zou zo mooi zijn als ook andere christenen zich bewuster worden van de enorme voedselverspilling die iedere dag opnieuw plaatsvindt.
Elke dag sterven er wereldwijd 17.000 kinderen aan overwegend ondervoeding. En wij gooien elk jaar bijna 35 kilo voedsel weg per persoon. Dat is niet wat God bedoelt met rentmeesterschap. Juist voor christenen ligt hier een taak. Ik word ontzettend verdrietig als ik zie dat mensen een volle koelkast hebben. Dat is nergens voor nodig. Ook met een halfgevulde koelkast heb je meer dan genoeg eten en drinken. We kopen simpelweg veel te veel en gooien dat vervolgens weg. In totaal is dat bijna 2 miljard kilo voedsel… 2 miljard kilo! Daar kun je een flink deel van de wereldbevolking mee voeden.
Je kunt ervoor kiezen om je koelkast bij wijze van spreken voor 100 euro te vullen. Een week later blijkt dan dat er dingen over de datum zijn en moet je het weggooien. Of je maakt te grote maaltijden klaar waarvan je de helft weggooit. Een andere mogelijkheid is om je koelkast voor 50 euro te vullen. De vijftig euro die je overhoudt kun je dan aan voedselhulp schenken. Dat is heel concreet en een win-winsituatie. Ik wil absoluut niet belerend doen of andere mensen veroordelen. Maar geloof me, als je met een dood kindje in je handen hebt gestaan, verandert dat echt je leven. Daarom probeer ik ook andere mensen bewust te maken van het feit dat we veel te veel voedsel verspillen.
Want bewustwording is waar het uiteindelijk om draait.
Als wij beseffen dat we veel te veel eten verspillen en bewuster met onze inkopen omgaan, scheelt dat echt al kilo’s voedselverspilling per jaar. Dat kan met hele concrete veranderingen. Laat je niet gek maken door allerlei aanbiedingen en acties in de supermarkt waardoor je voorraad eten een veel hoger peil bereikt dan nodig is. Zorg dat je koelkast nooit vol staat en last but not least: volg de opdracht van onze God. Hij zegt ons dat we rentmeesters van de schepping zijn. Daar hoort ook bij dat we op een verantwoorde manier met voedsel omgaan én onze hongerige medemens helpen. ‘Want’, zei Jezus daarover, ‘toen u dit voor één van mijn minste broeders hebt gedaan, deed u het voor Mij.’
Kenia - Uit de biografie van Jan van den Bosch
Je bent een globetrotter lezen we in het boek en op een gegeven moment val je uit een trein ergens middenin Afrika. Hoe kreeg je dat voor elkaar?
“Ik was enigzins dronken. Zo simpel was het. Ik was in Kenia en had net een grote actie voor EO Metterdaad ontketend in Oeganda. Ik zat in die trein tegenover een Zweedse diplomaat, en in mijn haast was ik vergeten eten en drinken mee te nemen. Die diplomaat had een coolbox met biertjes bij zich. Hij bood mij een pilsje aan maar ik sloeg keurig af: ‘Nee, ik drink nooit alcohol’. Maar die man zat lekker een pilsje weg te klokken en ik kreeg steeds meer dorst. Het was ontzettend heet. Op een gegeven moment vroeg ik er toch om. Het smaakte heerlijk. Toen nog één en nog één. Middenin de nacht kreeg ik vervolgens behoorlijk druk op mijn blaas. In mijn ondergoed ben ik wat aangeschoten door de trein gewaggeld. Ik dacht het toilet binnen te stappen maar deed de deur naar buiten open. En zo viel ik uit een rijdende trein, midden in de nacht, in de jungle. Een wonder dat ik het heb overleefd.”
Hoe hard ging die trein?
“Ik denk zo’n dertig kilometer per uur. Ik viel goed, zeker als je het niet aan ziet komen val je beter. Ik zag twee rode treinlichten verdwijnen in de verte, hoorde allemaal junglegeluiden om mij heen. Ik dacht: dit overleef ik niet, ik hoop dat ze mijn botten herkennen. Ik ben langs de rails gaan lopen en hoorde op een gegeven moment kinderen huilen. Er was een klein hutten dorpje en ik probeerde de stam duidelijk te maken dat ik uit de trein gevallen was. voor hen was ik een buitenaards wezen. Er werd een vuur gemaakt en daar stond ik… een boomlange blanke tussen veel kleinere donkere Kenianen, ze begrepen er niets van.’ De volgende dag kwam er gelukkig weer een trein langs en zijn we met de complete stam op het spoor gaan staan, toen kon ik weer mee. Inmiddels was er groot alarm geslagen in Nairobi en het leukste was de volgende dag had de Nairobi Times als kop op de voorkant: Dutchmen fell off Mombasa train in underwear.”
Jan is veel in Afrika te vinden, mede door zijn voorzitterschap voor Mercy Ships. Steunt u Mercy Ships al?
Israël - Een ervaring die je leven verandert!
Israël….het land van het geloof…..het land van de Bijbel…..hét land als je op zoek bent naar MEER. Wat je er treft is een onvergetelijke, spirituele ervaring. Israël, een land om te ontdekken. En op die ontdekkingstocht ervaar je veel meer dan je verwacht. Meer dan 150 keer bezocht ik Israël en het blijft me boeien, het blijft fascinerend en steeds vraag ik me af, waarom? Het blijft een spirituele ervaring die bij ieder bezoek op een nieuwe manier op je af komt.
2000 jaar geleden gebeurde er iets dat de geschiedenis van de mensheid voorgoed zou veranderen, de komst van Jezus. Hij werd geboren in Bethlehem en groeide op in Nazareth aan het meer van Tiberias. De mensen van toen kenden hem als onderwijzer, profeet en wonderdoener. Dat is wat blijft fascineren. Je loopt in Israël als het ware de Bijbel binnen en komt tegelijk in aanraking met wereldgodsdiensten als het Jodendom en de Islam. Een unieke combinatie. Israël is, als het ware, een enorm openluchtmuseum.
Jeruzalem, levende historie….
Wie in Jeruzalem binnenkomt arriveert letterlijk en figuurlijk in het middelpunt van het land. Jeruzalem is ook het culturele, historische en religieuze centrum van de wereld. Overal zie je dan ook toeristen op de heilige plaatsen. Orthodoxe joden haasten zich door de oude binnenstad naar de Klaagmuur, om te bidden en komen ondertussen de even haastige moslims tegen die voor het avondgebed naar de Al Aqsa moskee gaan. Daarbij hoor je de klokken van de vele christelijke kerken luiden en dat allemaal op één vierkante kilometer.
Op zoek naar de zin van het bestaan, op zoek naar de vraag of er meer is tussen hemel en aarde, is het een prima begin om via de Jaffapoort de heilige stad binnen te slenteren. Je wandelt door smalle straatjes vol winkeltjes, restaurantjes, markten en kooplui die hun waar aanprijzen, meestal religieuze waar. En opeens sta je voor de Klaagmuur, de heiligste plek voor de Joden. Mannen en vrouwen bidden er gescheiden. Het is er een drukte van belang, gezellig zelfs. Een paar minuten later loop je de Via Dolorosa, de weg die Jezus ging op weg naar het kruis. Op weg om de wereld nieuwe hoop te geven. Er is ook een ander Jeruzalem, met hippe winkels, gezellige café ’s en luidruchtige, levenslustige, jonge Israëliërs die je overal tegenkomt en die de stad bruisend maken.
Israël, veel gezichten
Israël heeft veel gezichten. Het trendy Tel-Aviv, dat ook wel “the Bubble” wordt genoemd: een zeldzaam iets in het Midden-Oosten want over religie en politiek wordt hier niet gesproken, er wordt hier geleefd! Tel-Aviv behoort tot de drie leukste steden in de wereld, zegt Lonely Planet en als je er geweest bent, dan beaam je dat.
Het mystieke noorden van Israël is een must. In het uitgestrekte Galilea vind je een gevarieerd landschap van bergen en dalen en daartussen ligt het meer van Tiberias. In dit gebied wandelde Jezus met Zijn volgelingen en Zijn sporen vind je er nog steeds. Of je nu een boottocht over het Meer van Galilea maakt, of aan de oever van dit meer staat waar Jezus Zijn wonderen verrichtte….of je wandelt door de eeuwenoude straatjes van Nazareth of het mondaine Tiberias….. overal kom je pelgrims tegen, zoekers zijn het. Op zoek naar de zin van het leven en met 1001 vragen. Het bijzondere is dat je ook veel antwoorden vindt. Wie zoekt zal vinden, staat er in de Bijbel. Dit oude boek is het uitgangspunt voor ontmoetingen en gesprekken. Zomaar ergens in een Arabisch cafeetje of in de stilte van een kloostertuin.
Heilige landloper
Wie zijn spirituele zoektocht een bijzondere impuls wil geven moet de “Jesus Trail” lopen. Maak je op voor een bijzondere ervaring die vier dagen duurt. Een wandeling dwars door het binnenland waar je Arabieren en Joden ontmoet, jongeren en ouderen, christenen, moslims en Druzen, medereizigers en pelgrims. Je hebt geen reisgids nodig. Het meest gelezen boek ter wereld, de Bijbel, is je handleiding. Je wandelt een tweeduizend jaar oude geschiedenis binnen. Bijbelverhalen komen voor je ogen tot leven.
De ‘Jesus Trail’ begint in Nazareth en brengt je al wandelend in vier dagen naar Kapernaüm. Jezus en zijn volgelingen hebben vaak deze route gelopen, die enkele jaren geleden herontdekt is. Het is bijzonder om al wandelend de imposante rotsformaties met uitzicht op het Meer van Galilea te aanschouwen. Om terecht te komen in de groene velden, waar je nog herders tegenkomt die de wacht houden bij hun kudde. De berg Arbel te beklimmen of door Kana te lopen. Om bij het laatste te beginnen, Kana
bezoek je meestal als toerist, om de plaats te bezoeken waar Jezus water in wijn veranderde. En eigenlijk doet me dat niet zoveel. Nu was het heel anders, ’s morgens vroeg wandelen door het verstilde stadje Kana, zonder toeristen, maar wel met ontmoetingen met de plaatselijke bevolking. En zo heb ik het ook ervaren
om te wandelen langs het Meer van Galilea. De rust, maar ook de vele momenten van bezinning zullen mij altijd bij blijven. De vier dagen dat je de ‘Jesus Trail’ wandelt, is een ervaring om nooit te vergeten! Je kunt je terug wanen in de tijd toen Jezus daar wandelde. Je kunt je voorstellen hoe Hij een bijzondere mix van mensen ontmoette, boeren, soldaten, de religieuze leiding van die tijd en handelaren. En net als Jezus in Zijn tijd, heb ik de enorme gastvrijheid ervaren van de Arabieren en Joden, van Druzen en pelgrims. De Bijbel is op een nieuwe manier voor me gaan leven.
Diepe emoties
Onthaasten was het motto van mijn 4-daagse wandeling, in de voetsporen van Jezus. Ik deed het op sandalen want dat was het schoeisel waar Jezus op liep. En op een nieuwe manier heb ik mijn voetstappen in Zijn voetstappen gezet. Zo heb ik het ervaren. Soms, in mijn Bijbel lezend, op een stil plekje werd ik overvallen door emoties die ik nog nooit had ervaren en ik ontving de ontmoeting waar ik op hoopte, een diep contact met Jezus. Als je uiteindelijk na vier dagen wandelen in Kapernaüm aankomt heb je het gevoel dat je terug bent geweest in de tijd en op een nieuwe manier de tijd die voor je ligt aan kunt.
Avonturen in de woestijn
Een reis door Israël is kennis maken met een ongekende variëteit aan cultuur en natuur. Zwemmen in de Dode zee, het laagste punt op aarde, het is onvergetelijk. Je blijft drijven op het water dat te zout is voor leven. Of de oneindige vergezichten in de woestijn, waar je op een kameel een verstilde tocht maakt over de uitgestrekte zandvlakten. Ga zwemmen in Eilat, tussen de dolfijnen, in de Rode Zee. Kijk uit over het heilige land op de berg Hermon, bijna 3000 meter hoog. En niet te vergeten Massada, in de woestijn van Judea. Hier vochten de Joodse Zeloten tegen de Romeinse overheersing en gingen al strijdend te onder.
Israël biedt je een unieke kans om op zoek te gaan naar de zin van je leven, te ontdekken dat het geloof een realiteit is en dat je een spirituele transformatie door kan maken die een levenlang meegaat. Veel landen zijn “uniek”, maar voor één land geldt dat in het bijzonder. Voor ruim een miljard gelovigen op deze aardbol is Israël het “heilige land” of het “beloofde land”. Israël is de bron van het geloof voor een groot gedeelte van de mensheid en het is niet zonder reden dat je de wereld tegenkomt in dat kleine land aan de Middellandse zee.