LEVENSVERHAAL

06 april 2018 door Sjoukje Dijkstra

Ook presentator Jan van den Bosch kende momenten van twijfel

Als het aan zijn vader en moeder had gelegen, had hij nooit iets met radio en televisie gedaan. Toch presenteert Jan van den Bosch (63) zondag de 1000ste aflevering van Hour of Power: “Als God roept, moet je gehoorzamen,” aldus Van den Bosch in een openhartig interview.

De televisiedominee – zoals hij ook wel bekend staat – komt uit een reformatorisch gezin. Dat zijn vader en moeder niets moesten hebben van televisie was voor hem juist een trigger. “Ik vond communicatie geweldig en boeiend.” Hij volgde de studie Massamedia en Communicatie in Cambridge, en studeerde zending en theologie aan het All Nations Christian College te Hartfordshire in Engeland. Terug in Nederland werd hij gevraagd door de EO, die toen nog in oprichting was, om daar te komen werken.

“Daar had ik niet zoveel trek in,” geeft Van den Bosch eerlijk toe. Qua baanzekerheid was het niet het meest stabiele, bovendien leek het niet te passen bij zijn achtergrond. Toch werd hij geroepen. “Ik zat op zondag in de kerk. God vroeg toen aan mij: voor wie kies je? Ik hoor zelden dat God iets aan mij vraagt. Voor mij was gelijk duidelijk dat het erom ging dat ik voor de EO moest kiezen. Ik heb toen gelijk die brief geschreven. Op zondag!”

EO jongerendag
In 1974 startte hij de Ronduit Club, de jongerentak van de Evangelische Omroep. 25 jaar was Van den Bosch hoofd van de afdeling jongerenprogramma’s. Zo nam hij het initiatief voor de EO-jongerendag, welke hij presenteerde van 1975 tot 1991. In deze periode (tot 1999) presenteerde hij diverse tv- en radioprogramma’s en maakte hij meer dan 400 documentaires in het buitenland.

Naast mediaman, is hij ook zakelijk ondernemer. Zo bouwde hij Beter Uit Reizen op, begon aan de Beter Uit vakantieparken en nam Drietour over. Verschillende reisorganisaties vallen onder zijn bedrijf Highflights International Holding.

Van den Bosch zit – ondanks dat hij tegen de pensioenleeftijd aan zit – nooit stil, en zal dat bij leven en welzijn waarschijnlijk ook nooit kunnen, geeft hij zelf grif toe. Na jaren bij de EO en als ondernemer actief te zijn geweest, werkt hij nu vooral op vrijwilligersbasis voor diverse charitatieve organisaties. Zo is hij bijvoorbeeld voorzitter van Mercy Ships en gaat hij elke zomer mee op een Joni and Friends Family Retreatvoor ouders met kinderen die een dubbele handicap hebben. Hij is bestuurslid van deze wereldwijd werkende organisatie die zich inzet voor minder bedeelden.

If you believe it, you can do it!’

Vrijwilligerswerk
De programma’s die hij nu nog maakt, vallen ook onder vrijwilligerswerk. “Dan gaat het om onder andere Hour of Power en Geloofshelden,” aldus Van den Bosch. “Ik heb programma’s gemaakt met priester Henri Nouwen, die bekend staat om ‘The Beloved’, maar ben ook naar zendingsvelden gegaan van de Gereformeerde Gemeenten. Daar maakte ik programma’s met zendelingen.”

19 jaar terug werd hij gevraagd door dominee Bobby Schuller, wiens grootvader (ds. Robert Harold Schuller) in Amerika een imperium opbouwde met Hour of Power. Van den Bosch vertelt over het begin van zijn vriendschap. Van den Bosch: “Ik logeerde bij verzetshelding Corrie ten Boom. Zij nam me zondag mee naar de kerk. Daar zag ik een dominee staan met een enorme toga, die met breedsprakige gebaren de Boodschap verkondigde: ‘This is the day, that the Lord has made. Rejoice!’ Dat was ik helemaal niet gewend. Vooral ook het feit dat er geen driepuntige preek was. Ik vroeg hem naderhand: ‘Are you afraid to preach Jesus?’ Dominee Schuller moest daar om lachen, maar er ontstond ook een vriendschap.”

Hour of Power
Midden in de nacht ontving Van den Bosch toen een telefoontje: ‘Ik wil Hour of Power op de Nederlandse televisie! If you believe it, you can do it!’Niemand kon nee zeggen tegen dominee Schuller. Het mooie was ook nog dat we als een wonder zendtijd kregen bij RTL op zondag.”

Volgens de tv-presentator zijn de uitzendingen van Hour of Power vandaag de dag broodnodig. “Toen ik met uitzendingen begon bij de EO ging 60 procent van de bevolking nog naar de kerk. Inmiddels is dat enorm teruggelopen. Het bezoek aan de kerk is gehalveerd. Veel jongeren groeien nu op zonder ooit van God, Jezus en vergeving van zonden hebben gehoord.” Volgens Van den Bosch kijken er veel mensen naar Hour of Power, omdat het laagdrempelig is.

Geliefd kind van God
“Het programma is niet bedreigend. We zullen nooit iemand veroordelen. Ons credo is ook: ‘Het is niet wat ik doe, het is niet wat ik heb, ik ben niet wat mensen over mij zeggen, ik ben Gods geliefde kind’. Dat halen we naar voren. Juist dit spreekt mensen aan. Via Hour of Power geven wij ook aandacht aan initiatieven van kerken en christelijke organisaties. Zo hebben veel van onze kijkers de Alpha-cursus gevolgd.”

‘Jezus kijkt de dood in de ogen voor mij’

Met de 1000e aflevering voor de deur op 8 april, kan hij terugblikken op een bewogen periode en heel veel indringende gesprekken. Al die gesprekken worden in zijn eigen huiskamer gefilmd. “Wat me heel erg is bijgebleven, is een interview met twee jongens die beiden ongeneeslijk ziek waren. Aan een van hen, Rolf, vroeg ik: ‘Hoe kijk je de dood in de ogen?’, waarop hij antwoordde: ‘Jezus kijkt de dood in de ogen voor mij.’ Heel indrukwekkend.”

Afscheidsbrief
Een ander interview dat hem bijstaat, was van Christine die op een zondagmorgen een afscheidsbrief had geschreven. Zij zag het leven niet meer zitten en zou voor de trein springen. Om nog een laatste keer mensen te horen praten, zette ze de tv aan, en hoorde toen de preek van dominee Schuller, die zei: ‘Je bent geliefd…’ Hierop dacht zij: ‘Misschien moet ik dan maar geen zelfmoord plegen als er Iemand van mij houdt.’ De zondag daarop, zelfde verhaal, maar nu kreeg ze nog nadrukkelijker te horen dat ze geliefd was. Zo koos ze voor het leven. Momenteel heeft zij een prachtige positie in Nederland en is ze een bloeiend lid van Gods gemeente.”

Ontwikkelingen
Door zijn achtergrond heeft hij de ontwikkelingen in het kerkelijke landschap en de verzuiling op de televisie van dichtbij meegemaakt. Hij sprak honderden kerkleiders en voorgangers. “De vraag is nu welke koers we in moeten slaan met Hour of Power en wat we voor dit land kunnen betekenen.” Van den Bosch ziet Nederland nog altijd als “bevoorrecht”. Hij licht toe: “In België kennen ze geen Hour of Power en geen EO. Daar is een katholieke kerk, die nog nauwelijks mensen trekt. Grof gezegd gaan mensen er ter communie als kind en komen ze er nog een keer terug om vanuit de kerk begraven te worden. Desondanks kijken er in België wel veel mensen naar onze uitzendingen.”

“In Nederland zijn veel levendige geloofsgemeenschappen, zowel kerken als gemeenten en er is zelfs een snelle groei van jonge kerken, zoals de Mozaiek0318 en Hillsong. In die zin zijn we rijk gezegend,” aldus Van den Bosch die zichzelf niet als een ‘somberaar’ wil omschrijven. “Ik kijk positief naar de toekomst, maar denk wel serieus na over onze roeping. Wat is onze taak in deze snel veranderende wereld? Hoe vullen wij dat in? God verandert niet, maar de wereld wel, en daaraan moeten wij een lichtbaken zijn van hoop.”

Moslimwereld
De mediaman haalt daarbij onder andere de vluchtelingencrisis aan. “Je kunt aan de kant gaan staan en veroordelen. Of je kunt je kunt er zijn voor deze mensen. Doordat mensen van de kerk zich er om bekommeren, zijn al vele duizenden moslims christen geworden,” aldus Van den Bosch. Zelf is hij een paar keer bij de doop geweest van moslims die God hadden leren kennen. “Dat zijn ontwikkelingen, waar we 15 jaar geleden nog niet over na dachten. Toen was de vraag: hoe bereiken we de moslimwereld? Die is nu naar ons toegekomen. Ook in Hour of Power heb ik regelmatig interviews met moslims die de God van de Bijbel hebben leren kennen. Dat raakt me.”

“Ik denk dat ik God een groot aantal keren verdoemd heb”

Ondanks dat Van den Bosch zichzelf wel bestempelt als overtuigd gelovige heeft hij in al die jaren ook momenten van twijfel gekend. Hij vertelt over die ene keer dat hij nog werkte voor de EO. “Kort nadat ik in dienst was gekomen, stond ik een paar weken later al in de hel van de Soedan. Daar was een verschrikkelijke hongersnood. Een uitgemergelde vrouw, kwam naar mij met een pakje in haar hand. Dat gaf ze aan me. Ik zag dat ik niet aan pakje, maar haar dode kindje vasthield. Ze keek me met holle ogen aan, alsof ik haar kindje tot leven kon wekken.”

Boos op God
Op dat moment was hij “ongelofelijk boos op God”. “Ik kon niet geloven dat Hij rechtvaardig was, en dit kon laten gebeuren. Ik denk dat ik God een groot aantal keren verdoemd heb, maar elke keer dat ik dat deed, kwam deze tekst in mijn gedachten: ‘Want alzo lief heeft God de wereld gehad, dat Hij zijn eniggeboren Zoon gegeven heeft…’ Johannes 3:16 heb ik vele malen geciteerd in Hour of Power. Want die tekst is het hart van het Evangelie.”

Zijn houding veranderde daardoor, en hij ontdekte een nieuwe manier om deze mensen te helpen. Ook hielp de overtuiging hem daarbij dat kinderen die geen kans hebben gehad om Hem te leren kennen, Thuis worden gehaald. “Dat hielp mij enorm en gaf mij motief om door te blijven gaan met wat ik nu doe. Hierdoor kan ik trouw zijn aan mijn roeping: het Evangelie doorgeven.”

Zijn ouders, die zijn stap naar de mediawereld eerst onbegrijpelijk vonden, waren uiteindelijk trots op wat hij bereikte. “Later ging mijn streng gereformeerde moeder zelfs nog mee naar de EO-jongerendag. Toen heb ik wel gezegd dat ze haar hoedje daar dan wel af moest doen,” lacht hij.

Kruizen
Met veel van de mensen die hij in al die jaren thuis ontving om te interviewen voor Hour of Power, onderhoudt Van den Bosch contact. Zo ook met bijvoorbeeld één van de grootste ex-drugcriminelen van ons land die hij een paar maanden geleden in de sportschool ontmoette. “Hij had enorme kruizen op zijn armen. Ik dacht dat dit weer de zoveelste was met kruizen als modeaccessoire. Daar wilde ik wat van zeggen. Hij zei toen: ‘nee joh! Ik ken je heel goed.’”

De man bleek in de gevangenis te hebben gezeten en was drugscrimineel. “Hij heeft zijn verhaal verteld, hoe hij tot bekering kwam. Dat filmpje is op YouTube 600.000 keer bekeken,” zegt Van den Bosch. “Met deze jongen heb ik nog steeds contact. Ook met de ouders van die jongens die overleden zijn.”

Voedselbank
Na zoveel afleveringen staan hem nog heel veel verhalen helder voor de geest. Van de 1000e aflevering Hour of Power die gepland staat op 8 april, licht hij vast een tipje van de sluier op: “Het wordt een twee uur durende uitzending vol met verrassingen. Zo kijken we terug op wat er gebeurde bij Hour of Power. Sjaak en Clara Sies zijn degenen die het programma openen. Hun verhaal is heel bijzonder: hij was zijn baan kwijt en het stel zat in een appartement zonder stroom. Ze tapten noodgedwongen stroom af bij de buren, en keken toen Hour of Power, waar de boodschap voorbij kwam: ‘If you believe it, you can do it.’”

“Zij bedachten toen: ‘Oke, als God ons de gelegenheid geeft, en we komen er bovenop, dan moeten we wat terugdoen.’ Zo zijn zij de Voedselbank begonnen, op het moment dat het ze weer goed ging.” Al met al passeren er volgens Van den Bosch heel wat mensen de revue. Tot de Brassband van het Leger des Heils aan toe,” lacht hij.

“Je bent geliefd”
Voor Hour of Power heeft hij een of twee keer in de maand opnames. “Ik doe meestal vier gesprekken op één dag,” aldus Van den Bosch. “Wat Hour of Power vooral wil bereiken – en daar staat een gemotiveerd team achter – is dat we mensen hoop geven. Er zijn veel mensen die verdriet hebben en die daarin blijven hangen. God zegt: ‘Je mag je verdriet in geluk veranderen.’ In al die interviews heb ik gezien dat als God je de gelegenheid geeft om verder te gaan met je leven, dat je niet blijft steken. Met God spring je over een muur. Ik hoop dat iedereen dat ontdekt. Dat is de positieve kracht van het Evangelie. Als je vanuit daaruit leeft, dan heb je een mooi leven. Je bent geliefd.”

Op zondag 8 april zal Hour of Power voor de duizendste keer in Nederland uitzenden:
op RTL 5 van 8.00-10.00 uur en op Family 7 om 16.00 uur.

Foto: Jeroen Jumelet